آشنایی با انواع بیمه باربری و مزایای آن؟

امروزه، همزمان با پیشرفت علم و فناوری و ایجاد توسعه در حمل و نقل، امکان بروز حوادث مختلف در زمان حمل و نقل کالا نیز وجود دارد. بسیاری از تجار و بازرگانان، به منظور جبران خسارت های ناشی از این حوادث، از بیمه باربری استفاده می کنند. افرادی که دارای این بیمه نیستند نیز، به اجبار متحمل خسارت های زیادی در صورت وقوع حادثه خواهند شد. استفاده از بیمه نامه، در گذشته نیز بین تاجران و بازرگانان مرسوم بوده و شباهت زیادی به بیمه باربری امروزی دارد. در این مطلب، شما را با چگونگی عملکرد بیمه باربری در وقوع حوادث، انواع آن و مزایای استفاده از بیمه باربری آشنا خواهیم کرد. اما پیش از هر چیز ابتدا شما را با اصطلاحات باربری رایج در بیمه آشنا می کنیم.

برخی از اصطلاحات رایج در بیمه باربری

• بیمه گر: به شرکت بیمه ای که در ازای دریافت حق بیمه، وظیفه جبران خسارت های احتمالی را دارد، بیمه گر می گویند.
• بیمه گذار: شخص حقیقی یا حقوقی که نامش در بیمه نامه درج شده و بیمه گر، موظف به پرداخت خسارت به او می باشد، بیمه گذار است.
• حق بیمه: میزان مبلغ مشخص شده ای که برای صدور بیمه از طرف بیمه گذار به بیمه گر پرداخت می شود، حق بیمه نام دارد.
• فرانشیز: قسمتی از مبلغ خسارت که در بیمه نامه درج شده و بیمه گر موظف است، آن را به بیمه گذار پرداخت کند، فرانشیز نام دارد.
• بارنامه: نوعی اوراق بهادار رسمی است که برای حمل و نقل صادر شده و شامل اطلاعاتی مانند بیمه، نام و آدرس صاحب بار، آدرس مبدا و مقصد و غیره می باشد.

بیمه باربری چیست؟

بیمه باربری نوعی بیمه است که در آن، بیمه گر موظف می شود در ازای گرفتن حق بیمه از بیمه گذار، در زمان بروز حوادث هنگام حمل و نقل و جا‌به‌جایی کالا از مبدا به مقصد، تمامی خسارت های وارده را به بیمه گذار پرداخت نماید. در برخی موارد، خسارات وارده بر شخص ثالث نیز از طریق بیمه باربری پرداخت می شود.

لزوم استفاده از بیمه باربری

در مواردی که لازم است بار یا کالایی، از یک مبدا به یک مقصد حمل شود، بیمه کردن بار به منظور جلوگیری از بروز حوادث و خطراتی مانند تصادف، آتش سوزی و غیره، امری مهم و ضروری می باشد. انجام بیمه باربری موجب می شود، در صورت بروز هر گونه حادثه و ایجاد خسارت، شرکت بیمه گر، تمامی هزینه ها را پرداخت کند. هر چند، میزان پرداخت خسارت توسط شرکت بیمه و نوع خسارت های تحت پوشش، با توجه به بیمه گر و حق بیمه پرداختی متغیر است. در بیمه های باربری پس از صدور بارنامه یا بار برگ، بار بیمه شده و جبران خسارت های احتمالی، به عهده شرکت بیمه گر خواهد بود.

انواع بیمه باربری

به طور کلی، هر بیمه باربری دارای انواع مختلفی است، که هر کدام از آن ها نیز بخش های متفاوتی دارند. بیمه نامه های باربری، بر اساس مواردی مانند محدوده جغرافیایی، نوع حمل و نوع پوشش به دسته های مختلفی تقسیم شده اند که در ادامه، هر کدام از آن ها را بررسی خواهیم کرد.

انواع بیمه باربری بر اساس محدوده جغرافیایی

یکی از موارد مهم در تقسیم بندی بیمه های باربری، محدوده جغرافیایی است. به عبارت دیگر، این که حمل و نقل کالا در داخل کشور انجام می شود یا در خارج از آن، در نوع بیمه باربری موثر می باشد. بر این اساس، بیمه های باربری شامل موارد زیر می باشند:

• بیمه نامه وارداتی: از این بیمه، به منظور واردات کالا از کشور های دیگر به ایران استفاده می شود.
• بیمه نامه صادراتی: از این بیمه، برای صادرات و ارسال کالا از ایران به کشور های دیگر استفاده می شود.
• بیمه نامه داخلی: از این بیمه، برای حمل و نقل و ارسال کالا درون استان ها و شهر های داخل کشور استفاده می شود، که شامل بیمه نامه عمومی و بیمه نامه پوشش می باشد.
• بیمه نامه ترانزیتی: در صورتی که فرد بخواهد کالایی را از یک کشور به کشور دیگر ارسال کند، لازم است بیمه نامه ترانزیتی داشته که نرخ و شرایط آن مشابه بیمه نامه صادراتی است.

انواع بیمه نامه باربری بر اساس نوع حمل

بیمه نامه باربری بر اساس نوع حمل نیز، به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود که شامل موارد زیر می باشد:

• بیمه نامه هوایی: در این نوع بیمه نامه، بیمه گر موظف است خسارت های وارده به مرسوله های هوایی را پرداخت کند. در بیمه نامه هوایی، در ازای هر کیلوگرم بار، تا سقف ۲۰ دلار از طرف شرکت های هواپیمایی عضو سازمان یاتا، پرداخت خسارت در نظر گرفته شده است.
• بیمه نامه زمینی: در این نوع بیمه نامه، بیمه گر تمامی خسارت های مربوط به حمل کالا به صورت زمینی را پرداخت می کند. شرکت های حمل و نقل در کنار صدور گواهی، حق بیمه را به شرکت بیمه گر پرداخت کرده و در نهایت، خسارت های وارده توسط شرکت بیمه گر پرداخت خواهد شد.
• بیمه نامه دریایی: یکی از حساس ترین بیمه نامه ها، بیمه دریایی است که علاوه بر خطراتی مانند آتش سوزی و سرقت، مواردی مانند برخورد کشتی با سایر کشتی ها را نیز تحت پوشش قرار می دهد. در صورت ایجاد خسارات ناشی از ریختن اضطراری کالا به دریا و خطرات عمومی نیز، شرکت بیمه گر موظف به پرداخت هزینه ها خواهد بود.

انواع بیمه باربری بر اساس نوع پوشش

بیمه باربری بر اساس پوشش نیز شامل موارد مختلفی است که در ادامه، آن ها را نام می بریم:

بیمه نامه تشریفاتی

یکی از مهم ترین انواع بیمه نامه بر اساس پوشش، بیمه نامه تشریفاتی است که با نام بیمه نامه گمرکی نیز شناخته می شود. در این بیمه، در صورتی که تمام محموله یا کالا در حمل دریایی دچار آسیب شود و از بین برود، بیمه گر موظف به پرداخت تمام هزینه خسارت وارده خواهد بود. به این ترتیب، لازم است تمامی کالا ها و اقلام صادراتی، دارای بیمه نامه تشریفاتی باشند.

بیمه با شرایط C

این نوع بیمه نامه یکی از ارزان ترین بیمه ها بوده و در مواقعی که بار یا محموله، به دلیل بروز خطرات خاصی آسیب می بیند، از آن استفاده می شود. به طور کلی، از بیمه با شرایط C در موارد زیر استفاده می شود:

• زمین گیر شدن یا واژگونی کشتی در اثر برخورد با کف دریا
• آتش سوزی و انفجار
• واژگونی تمامی وسایل نقلیه مانند قطار از ریل و خط اصلی
• برخورد کشتی با کشتی ها و شناور های دیگر
• به دریا انداختن کالا ها در مواقع بحرانی
• ضرر و زیان همگانی
• مسئولیت مشترک در بروز تصادفات

بیمه با شرایط B

نوع دیگری از تقسیم بندی بیمه نامه ها بر اساس پوشش، بیمه با شرایط B است، که در موارد زیر از آن استفاده می شود:

• تمامی موارد گفته در بیمه با شرایط C
• وقوع آتش فشان، زلزله و صاعقه
• به دریا انداختن کالا ها از روی عرشه کشتی
• ورود آب به داخل کشتی یا سایر شناور ها
• از بین رفتن تمامی کالا ها در کشتی یا سایر شناور ها
• سرقت
• قلاب زدگی
• روغن زدگی بار
• ریزش، شکستن و دیگر خسارت های ناشی از کالا های دیگر

بیمه با شرایط A

نوع دیگری از بیمه نامه های باربری که کامل ترین نمونه بیمه باربری نیز می باشد، بیمه با شرایط A است که در صورت انتخاب این نوع بیمه، لازم است هزینه بیشتری پرداخت شود. از این بیمه نیز در موارد زیر استفاده می شود:

• خسارات عمدی
• خسارات ناشی از فرسودگی
• خسارات ناشی از بسته بندی نادرست و غیر اصولی
• خسارات ناشی از تاخیر در ارسال و تحویل کالا
• خسارات ناشی از انفجار هسته ای
• خسارات ناشی از دریانوردی نامناسب کشتی یا شناور
• خسارات ناشی از ضبط و مصادره کالا ها
• خسارات ناشی از اعتصاب کارگران
• خسارات ناشی از عملیات های تروریستی

مزایای بیمه باربری

همان طور که گفته شد، داشتن بیمه باربری هنگام حمل و نقل و جا‌به‌جایی کالا، به منظور جبران خسارت در صورت وقوع حادثه، بسیار مهم و ضروری است. علاوه بر این، بیمه باربری دارای مزایای فراوان دیگری نیز می باشد که در ادامه، به هر کدام از آن ها اشاره خواهیم کرد:

• محافظت از سرمایه افراد: بیم هنامه، به صاحبان کسب و کار ها کمک می کند تا سرمایه های خود را در برابر خسارت های احتمالی حفظ کرده و در صورت لزوم، بیمه، تمامی هزینه های مربوطه را پرداخت می نماید.
• تضمین پوشش مالی: بیمه نامه به صاحبان کسب و کار ها این اطمینان را می دهد، که در صورت وقوع هر حادثه ای، هزینه های جبران خسارت را تحت پوشش قرار داده که این امر، موجب پایداری ملی و جلوگیری از بروز حوادث نیز خواهد شد.
• کاهش خطرات احتمالی: از آن جایی که حمل و نقل و جا‌به‌جایی کالا با خطرات فراوانی رو به رو می باشد، بیمه نامه، به صاحبان بار و یا شرکت های حمل کالا، در زمینه کاهش مخاطرات و رعایت تدابیر امنیتی کمک خواهد کرد.
• افزایش رضایت مشتریان: با داشتن بیمه نامه، شرکت ها و صاحبان کسب و کار، اعتماد بیشتری به خدمات حمل و نقل کرده و این اعتماد، تاثیر بسیار مثبتی بر روابط تجاری دارد.
• رقابتی شدن فضای تجارت: در برخی موارد، شرکت های حمل کالا، به منظور جذب مشتری و رقابت با دیگران، بیمه باربری را به عنوان خدمات به مشتری ارائه می دهند که این امر، موجب رقابتی شدن فضای معاملات خواهد شد.

هزینه بیمه باربری

به طور کلی باید گفت، هزینه بیمه باربری به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه، آن ها را بررسی خواهیم کرد:

• وزن بار: حمل بار های سنگین، هزینه بیمه باربری را نیز افزایش داده و برای حمل بار های سبک نیز این هزینه کمتر خواهد بود. مورد مهم در بیمه نامه، مشخصات کامل بار و وزن آن می باشد.
• مسافت: هر چه مسافت ارسال کالا از مبدا به مقصد طولانی تر باشد، هزینه بیمه باربری نیز افزایش می یابد.
• نوع بار: از آن جایی که برای حمل بار های مختلف، از وسایل نقلیه متفاوتی استفاده می شود، می توان گفت نوع بار نیز، هزینه بیمه باربری را تغییر خواهد داد.
• مصرف سوخت: یکی از فاکتور های مهم و موثر در هزینه بیمه باربری، میزان مصرف سوخت است. به دلیل افزایش نرخ جهانی سوخت، هزینه بیمه باربری نیز بیشتر خواهد شد.
• ارزش بار: برای حمل بار هایی که ارزش زیادی دارند، استفاده از وسایل خاصی برای حمل ضروری است. به این ترتیب، نرخ بیمه باربری نیز در این شرایط افزایش خواهد یافت.